در حلقه تربیت “ظرفیت ها و ظرافت های تربیتی قالب حلقه”

از رایج‌ترین و پرکاربردترین فعالیت‌ها در مجموعه‌های تربیتی، «حلقهٔ تربیتی» است که با نام‌هایی مثل «حلقهٔ انس»، «حلقهٔ معرفت»، «حلقهٔ صالحین»، «جلسهٔ گروهی»، «حلقهٔ رشد» و مانند این‌ها شناخته می‌شود. از ویژگی‌های اختصاصی حلقه در مقایسه با دیگر قالب‌ها، سادگی اجرای آن در زمان‌های مختلف است. برای مثال، برگزاری یک اردو –حتی اردوی یک‌روزه- نیازمند فراهم کردن مقدمات بسیاری است؛ مثل شناسایی یک مکان مناسب و هماهنگی‌های لازم برای حضور در آنجا، آماده‌سازی وسیلهٔ نقلیه، حضور حداکثری مربیان و مسئولان، پیش‌بینی و تأمین امکانات گرمایشی، سرمایشی، آشپزی، ورزشی، تفریحی و غیره. درحالی‌که یک حلقهٔ تربیتی را می‌توان در گوشه‌ای از مسجد یا حسینیه، در یک کنج خلوت از مکان‌های تفریحی، درون وسیلهٔ نقلیه و در مسیر رفتن به یک اردو، و در بسیاری از موقعیت‌های دیگر برگزار کرد؛ موقعیت‌هایی که در این کتاب به آن‌ها اشاره خواهد شد.

همان‌گونه که در این کتاب توضیح داده خواهد شد، ما «حلقه»، «اردو»، «جُنگ» و مانند این‌ها را «قالب» یک برنامه می‌دانیم، و آنچه را در این قالب به مخاطب منتقل می‌شود، «محتوا» می‌نامیم. مجموع ظرفیت‌های موجود در قالب و محتوا، به ما کمک می‌کند تا مخاطبان را به شماری از اهداف تربیتی برسانیم. بر این اساس، یکی از قالب‌های مناسب برای برنامه‌سازی تربیتی، «حلقه» است. اما با توجه به اینکه بسیاری از دست‌اندرکاران تربیت، حلقه را «برنامه» می‌دانند، نه یک «قالب»، لازم است پیش از پرداختن به اصل مطلب، این موضوع بررسی شود. پرسش مشخصی که در بخش نخست این کتاب باید پاسخ بگیرد این است که «حلقه قالب است یا برنامه؟!»