راه رشد-جلد اول “الگوی دینی تربیت کودک و نوجوان”

در مکتب اسلام تربیت هر فرد مبتنی بر تعلیم، تحصیل و تجربیاتی است که در طی زندگی از طریق خانواده، جامعه و تلاش‌های شخصی به دست می‌آورد. هر انسان برای رسیدن به قرب الهی و کمال وجودی باید در مسیر تربیت گام بردارد و نهال وجودش را با مراقبت در گفتار و کردار به سوی حق رشد دهد. عالمان دینی که سال‌ها با کلام وحی و بیانات گهربار ائمه همنشین بوده‌اند از جمله افراد موثری هستند که می‌توانند در این مسیر دستگیر انسان باشند. آیت الله حائری شیرازی از جمله عالمانی بود که سال‌ها به تربیت مردم اشتغال داشت و تلاش می‌نمود در گفتار و رفتار به تزکیه اخلاقی مردم بپردازد. حاصل بیانات ایشان به همت گروهی از پژوهشگران و نویسندگان گردآوری و تدوین شده و اکنون به شکل مباحث سلسله‌وار تقدیم علاقه‌مندان در حوزه تربیت و پرورش اسلامی می‌گردد.

در کتاب «راه رشد جلد اول» پیش از آنکه اصول تربیت توضیح داده شود این مساله مطرح می‌گردد که تربیت مستلزم آن است که در ابتدا حقیقت انسانی فهم شود و شناخت دقیق نسبت به مختصات وجودی انسان داشته باشیم. زیرا مادامی که به ابعاد جسمی و روحی انسان آگاه نشویم و نیازهای او را نشناسیم نمی‌توانیم در مسیر رشد و تربیت آن گام برداریم. پس در گام اول استاد پیرامون چیستی انسان سخن ایراد نموده و روش‌های مختلف شناخت انسان براساس مکاتب مختلف فکری را توضیح می‌دهند. در بخش بعد نیز به شکل مقدمه‌ای چیستی تربیت تبیین می‌شود و با بررسی چند دلیل اهمیت مساله تربیت برای مخاطب واضح می‌گردد. در بخش پایانی نیز اصول حاکم بر امر تربیت برشمرده می‌شود و استاد با بیان ساده و شیرین خود پیرامون هر کدام مطالبی ارائه می‌کنند.

در ادامه برشی از این کتاب را می‌خوانید:

تربیت چیست؟ تربیت انتخاب شرایط متناسب برای رسیدن چیزی به کمال مناسب آن است. اگر آن چیز یا آن کس صاحب اختیار باشد، تربیت یک روشی خواهد داشت و اگر صاحب اختیار نباشد، تربیت روشی دیگر باید داشته باشد. اگر آن موجود قدرت ترمیم داشته باشد، روش تربیت یک نوع اقتضائی دارد و اگر آن موجود قدرت ترمیم نداشته باشد روش تربیت نوع دیگری خواهد بود جمادات نسبت به شرایط «کالمیت بین یَدَیِ الغَسال» هستند. مرده در دست مرده شور چگونه است؟ هر طور که مرده شور مرده را انداخت و هر طور او را این طرف و آن طرف کرد، مرده هم همان کار را می‌کند. هیچ گونه اختیاری از خودش ندارد شما در فعل و انفعالات شیمیایی، مواد را که می‌خواهید به هم اضافه کنید اگر یک گرم اضافه کنی یا نکنی و حرارت را فلان مقدار بدهی یا ندهی، همه مربوط به تصمیم خودت است. شما نگاه می‌کنی که شرایط طبیعی و متعارف برای تهیه فلان چیز چه است و بر اساس آن شرایط برنامه ریزی و عمل می‌کنی تربیت کردن در جمادات بر این اساس است.